داشتن شغل، سلامت عمومی و نگرش کلی نسبت به زندگی را بهبود می‌بخشد. با این حال، بسیاری از افراد در محل‌کار با استرس قابل‌توجهی مواجه می‌شوند که اثرات بدی را بر سلامتی آن‌ها می‌گذارد.
مؤسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی در ایالات متحده، استرس شغلی را واکنشی مضر تعریف می‌کند که می‌تواند منجر به آسیب‌های شدید روحی و جسمی شود
. بسیاری از کارمندان گزارش می‌کنند که شغل آن‌ها، استرس‌هایی را شامل می‌شود که بر عملکرد و سلامت آن‌ها اثرات مخرب گذاشته است. طبق نظرسنجی‌های اخیر، حدود ۴۰٪ از کارمندان، استرس‌زا بودن شغل خود را به وضوح اظهار کرده‌اند.
سطح استرس در بین حرفه‌های مختلف و گروه‌های جمعیتی، متفاوت است. طبق تحقیقات انجام شده، برخی از کارمندان بیشتر از دیگران در معرض استرس قرار می‌گیرند؛ کارمندان جوان، زنان و کسانی که در حرفه‌های سخت مشغول به کار هستند، در این دسته قرار دارند.
عوامل استرس‌زا کدامند؟
تمام عوامل زیر به عنوان منابع استرس شناسایی شده‌اند. یک رویکرد مدیریتی درست، عوامل استرسزای حاضر در محل کار را شناسایی کرده و در جهت بهبود وضعیت تلاش می‌کند. بخشی از این عوامل عبارتند از شیوه‌های بد مدیریتی، محتوای شغلی، محیط کار فیزیکی، روابط در محل کار، ضعف در پشتیبانی و حمایت از کارکنان، ساعات کاری طولانی، حجم کار سنگین، تغییرات درون سازمانی، تغییرات در وظایف، عدم امنیت شغلی، نظارت بیش از حد، محیط کار نامناسب، کمبود تجهیزات و تبعیض در بین کارکنان.
اثرات استرس در محل کار
عوامل استرس‌زا در محیط کار، به دو دسته فیزیکی و روانی-اجتماعی طبقه‌بندی می‌شوند؛ عوامل استرسزای فیزیکی شامل
آلودگی صوتی،
نورپردازی ضعیف، چیدمان نامناسب دفترکار وعوامل غیر
ارگونومیک همچون وضعیت نامناسب کاری است.
عوامل استرسزای روانی-اجتماعی، شامل تقاضای بالای شغلی، ساعات کاری غیرقابل انعطاف و عدم امنیت شغلی است.
استرس محل کار، تأثیرات نامطلوبی بر عملکرد کارمندان و بهره‌وری شرکت دارد.
فشار‌های ناشی از شغل می‌تواند در سلامت جسمانی، روانی و حتی رفتار کارمندان نیز نمایان شود؛ این اثرات به صورت پیوسته و با پریشانی شروع می‌شوند. پریشانی به نوبه خود، منجر به افزایش فشار خون و اضطراب شده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سوء مصرف مواد و اختلالات اضطرابی را افزایش می‌دهد.
تأثیر استرس بر بیماری‌های قلبی عروقی بارها اثبات شده است؛ مطالعات نشان داده‌اند که استرس، یکی از دلایل رایج برای بیماری‌های قلبی عروقی (چاقی، کلسترول بالا، فشار خون بالا) و حوادثی مانند حمله قلبی و سکته است. برطبق بررسی‌های انجام شده، استرس ناشی از کار، خطر ابتلا به دیابت را نیز افزایش می‌دهد. سایر مشکلات جسمانی مرتبط با استرس شامل اختلالات نقص ایمنی، اختلالات اسکلتی عضلانی از جمله کمردرد مزمن و اختلالات گوارشی است. استرس محل کار، اثرات مخربی بر سلامت روان داشته و می‌تواند به فرسودگی شغلی، افسردگی و مصرف مواد نیز منجر شود. کارمندانی که در محل کار استرس دارند، بیشتر به رفتار‌های ناسالم مانند مصرف دخانیات و یا الگوهای غذایی نامناسب دست می‌زنند.
مداخلات محل کار برای کاهش استرس
استرس محل کار قابل پیشگیری است و شناسایی منبع آن، اولین گام برای رفع آن است. مداخلات مؤثر برای کاهش استرس محیط کار را می‌توان به سه دسته طبقه‌بندی کرد:
مداخلات اولیه با حذف یا کاهش عوامل استرس‌زا، از به وجود آمدن استرس جلوگیری می‌کنند. این سطح از مداخله، بر منابع استرسزای فیزیکی و روانی-اجتماعی در محل کار متمرکز است. نمونه‌هایی از مداخلات اولیه شامل طراحی مجدد محیط کار، ایجاد محلی برای استراحت، افزایش مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری‌ها، افزایش زمان و منابع برای تکمیل وظایف شغلی خاص، تطبیق وظایف کارکنان با مهارت‌های آن‌ها، پاداش‌دهی و ... می‌شود.
مداخلات ثانویه بر نحوه واکنش کارمندان به عوامل استرس‌زا متمرکز هستند؛ هدف این مداخلات، بهبود توانایی کارمندان برای مقابله با استرس و تشخیص زودهنگام علائم ناشی از آن است. آموزش کارکنان و نظارت معمول بر سلامت آن‌ها، نمونه‌ای از این مداخلات است.
مداخلات بعدی، کنترل را در بر می‌گیرند؛ این مرحله برای کارمندانی که درگیر استرس شده‌اند، آغاز می‌شود. این مداخلات شامل ارائه درمان، برنامه‌های توانبخشی و برنامه‌های بازگشت به کار برای کارمندان آسیب دیده است.
استرس محل کار، عاملی خاموش و اغلب نادیده گرفته شده است که سلامت و بهره‌وری کارکنان را مختل می‌کند. این موضوع نه تنها بر کارمندان اثر سوء می‌گذارد، بلکه به طور قابل توجهی به کاهش موفقیت کلی یک شرکت نیز منجر می‌شود. کارفرمایان باید در جهت مقابله با این نگرانی‌ها، گام برداشته و برای ایجاد یک فضای کاری سالم‌تر، ایمن‌تر و سازنده‌تر تلاش کنند.
فردی که از استرس ناشی از کار رنج می‌برد، می‌تواند به روش‌های مختلفی به خود کمک کند:
• در مورد تغییراتی که باید در محل کار ایجاد کنید تا سطح استرس خود را کاهش دهید، فکر کنید و سپس اقدام کنید. برخی از تغییرات را می‌توانید خودتان مدیریت کنید، در حالیکه برخی دیگر، نیاز به همکاری دیگران دارد.
• در مورد نگرانی‌های خود با کارفرما یا مدیر منابع انسانی صحبت کنید.
• با برنامه‌ریزی عمل کنید و وظایف خود را به ترتیب اولویت فهرست کنید. سخت‌ترین کار‌های هر روز را زمان‌هایی که سرحال هستید، انجام دهید.
• به سلامتی خود اهمیت دهید؛ رژیم غذایی سالم داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید.
• آرامش داشتن را فراموش نکنید؛ می‌توانید مدیتیشن یا یوگا را امتحان کنید.
• مطمئن شوید که هر هفته، کمی وقت آزاد برای خود دارید.
این موارد، تنها بخش کوچکی از کار‌هایی است که می‌توانید در جهت پیشگیری از استرس یا کاهش آن انجام دهید. استرس همیشه به سراغ شما خواهد آمد؛ به همین خاطر، دستیابی به مهارت کنترل آن اهمیت پیدا می‌کند
. امید است این مقاله، در جهت بهبود این موضوع به شما یاری رسانده و کارفرمایان را در جهت خلق محیط کاری سالم‌تر، راهنمایی کند.
منابع:
https://www.totalsafety.com/blog/2016/07/13/stress-on-the-job-can-impact-workplace-safety/
https://www.thebalancecareers.com/understanding-stress-and-how-it-affects-the-workplace-1919200
https://www.helpguide.org/articles/stress/stress-in-the-workplace.htm
